محصولات شرکت مایکروسافت:

□ امکانات کاربری: تعامل کاربران با سیستم BPM مایکروسافت از طریق MS Office صورت می گیرد. سیستم BPM مایکروسافت به کاربران اجازه می دهد از مجموعه MS Office مانند Word ، Excel و InfoPath برای تعامل با فرآیندهای کسب و کار استفاده کنند. اموری از فرایند کسب و کار که نیاز به تاثیر انسانی دارند، به سهولت در اختیار کاربر قرار می گیرند. در ضمن داده ها و ابر داده های فرآیندها نیز قابل دسترسی و مدیریت هستند.

□ امکانات مرتبط با فرآیندها و SOA: خودکارسازی و مدیریت فرآیندها در محیطی توزیع شده به وسیله دو سرور لایه میانی فراهم می شوند:

□ Office Share Point Server: این سرور تعاملی به منظور اشتراک گذاری مستندات جهت ارتباط بهتر با سایر همکاران به کار گرفته می شود. همچنین Share Point Server قابلیت ایجاد یک پورتال هوشمند برای اتصال افراد و تیم ها در سازمان با دانش سازمانی را دارد.

□ BizTalk Server: این سرور به عنوان هسته اصلی راه حل BPMS مایکروسافت، در محدوده یک سازمان و همچنین در محدوده های بین سازمانی، مطرح است و با داشتن قابلیت های مرتبط با XML و وب سرویس ها می تواند به عنوان یک رابط برای پیا م رسانی و تبدیل مستندات به قالب های متعدد، نرم افزارهای موجود را به هم متصل کند. در ضمن می تواند به عنوان یک سرور برای تعاملات بین فرآیندی هم عمل کند.

□ امکانات مرتبط با داده ها و هوشمندی کسب و کار: SQL Server MS بعنوان سرور بانک اطلاعاتی سازمانی، به سیستم BPM مایکروسافت قابلیت های مرتبط با هوشمندی کسب و کار را در رده سازمانی می دهد. MS SQL Server با اجرای نرم افزارهای کاربردی می تواند با تحلیل داده های مرتبط با فرآیندهای کسب وکار، نتایج را به صورت گزارش ارایه کند تا بازخورد اطلاعات فرآیندهای سازمان، مشخص گردد و از آنها برای تصمیم سازی و بهبود مستمر فرآیندها استفاده شود. یکپارچگی SQL Server با Server SharePoint و BizTalk Server امکان مدیریت داده های موردنیاز برای اجرا و پی گیری فرآیندها را فراهم می آورد.

▪ امکانات توسعه سیستم: توسعه سیستم در چهارچوب سیستم BPM مایکروسافت از طریق ابزارهای متعددی صورت می گیرد که هر دسته از این ابزارها برای انجام بخشی از فرآیند توسعه استفاده می گردند از قبیل:

ـ Visio به افراد کمک می کند مفاهیم پیچیده ای مانند فرآیند و سیستم را بصورت بصری از طریق قابلیت های متعدد در خصوص مدل سازی و ترسیم نمودارها ایجاد نمایند تا در آن مورد بهتر فکر و اندیشه کنند. در ضمن Visio دارای قابلیت های ترسیم نمودارهای خاص برای طراحی فرآیند است. این نمودارها دارای نمادهای مختلفی برای بیان فعالیت ها، رویدادها، تصمیمات، جریان کارها و تراکنش ها هستند که با استفاده از آن ها می توان منطق فرآیندها را به طور کامل مدل و بیان نمود.

ـ با استفاده از Share Point Office Designer می توان انواع گردش کارها را بدون نیاز به نوشتن کد طراحی و پیاده سازی کرد. با استفاده Share Point Office Designer افراد فاقد دانش فنی می توانند کاربردهایی از قبیل مدیریت داده و گزارش گیری را با سرعت و سهولت ایجاد کنند.

ـ Office InfoPath محیط WYSIWYG برای ایجاد فرمهای الکترونیکی فراهم می کند که این فرم ها می توانند به سیستم های کسب وکار متصل شده، داده ها را از کاربر دریافت و درحین ورود داده ها کاربر را راهنمایی نمایند. همچنین InfoPath با بهره گیری از استانداردهای XML Schema ، XSLT و …، روشی استاندارد و ساده را برای فرآیند جمع آوری داده ها در سازمان فراهم می آورد.

ـ Visual Studio به عنوان محیط اصلی توسعه نرم افزار در راه حل مایکروسافت مطرح است. این محیط می تواند با BizTalk Server یکپارچه شود و از این طریق، مجریان توسعه سیستم می توانند فرآیندهایی که روی BizTalk Server اجرا می شود را مدل نموده و به هم مرتبط کنند.

▪ محصولات کد باز: گرچه مایکروسافت یک راه حل مشخص، قابل حصول، کامل و روشن برای مدیریت فرایند کسب و کار ارائه داده ولی این راه حل فاقد امکان اختصاصی سازی در ابزارهای زیر بنایی بوده و باید از دیدگاه مایکروسافت تبعیت نمود. همچنین می توان به هزینه سنگین خرید امتیاز کاربری و وابستگی صرف به محصولات مایکروسافت اشاره نمود. در عوض در دنیای open source انبوهی از راه حلها برای BPM وجود دارد که بر روی سکوی عامل لینوکس قابلیت اجرا دارند. در ضمن قابل انتقال به سکوی عامل ویندوز نیز می باشند. ولی از جمله معظلات کد باز را می توان نیاز به دانش فنی زیاد و عدم وجود متولی برای موارد تجاری را نام برد. در بعد امکانات کاربری می توان هم از محصول OFFICE شرکت مایکروسافت که عمومیت بیشتری دارد و هم از محصولاتی مانند OPEN OFFICE بهره برد. در خصوص ابزارهای اصلی بقدری تنوع زیاد است که حتی ارائه لیست محصولات بیش از دهها صفحه می شود. ولی بطور کلی راه حلهای معروف و موفق برای سازمانهای بزرگ اغلب مبتنی بر سرورهای کاربردی مانند JBOSS منجمله JBoss Jbpm است. JBoss Jbpm بعنوان یک سکو ی زبانهای فرایند قابل اجرا (jPDL, BPEL, Pageflow)، اقدام به ارائه راه حل مدیریت فرایند کسب و کار بر روی چرخه کاری به سامانه خدمات کسب و کار می کند. Jbpm بر روی اغلب زبانهای فرایند اجازه ایجاد یک فن آوری ساده برای ماشین مجازی فرایند را می دهد.

در ضمن برخی از شرکت های تجاری اقدام به ارائه راه حلهای کامل در خصوص مدیریت فرایند کسب و کار نموده اند که نمونه آن processMaker، Enhydra SharK، Bigbross Bossa، manageability، ActiveBPEL و … می باشد. در صورتی که تقسیم بندی زیر در نظر گرفته شود:

۱) هسته اصلی (Core): سیستمهای عامل، پایگاه داده رابطه ای، کاربرد سرورها، وب سرورها و …

۲) زیر ساخت (Infrastructure): سیستم مدیریت فرایند کسب و کار، پورتال، چابکی کسب و کار و ….

۳) کاربرد (Application):برنامه ریزی جامع سازمانی، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت روابط مشتری و …

می توان گفت که راه کار های پیش ساخته از شماره یک به سه کارائی و امکان موفقیت خود را در سازمانهای بزرگ از دست می دهند. به عبارتی به ندرت می توان ERP پیش ساخته موفقی را در سازمان بزرگ مشاهده نمود در حالی که می توان به حصول سیستم مدیریت فرایند کسب و کار یا پورتال از پیش ساخته در سازمان بزرگ امید وار بود. بنا بر این استفاده از Middleware ها برای اجرای سیستم BPM می تواند موفقیت آمیز تر باشد.

در صورتیکه سازمان تقبل زمان و هزینه آموزش پرسنل را به عهده گیرد، انتخاب روش کد باز می توان گفت آینده نگرانه خواهد بود. یا شبیه سایر سازمانها که اخیراً سعی می کنند ساده ترین راه را انتخاب کنند، بهتراست از روش مبتنی بر ماکروساف بهره برد

     مجتبی صابری
رای مند مهر    
            آروین تاژ آفرین ( www.irweb.ir )

درباره BPM مقالات BPM, پایان نامه BPM

محصولات شرکت مایکروسافت: □ امکانات کاربری: تعامل کاربران با سیستم BPM مایکروسافت از طریق MS Office صورت می گیرد. سیستم BPM مایکروسافت به کاربران اجازه می دهد از مجموعه MS Office مانند Word ، Excel و InfoPath برای تعامل با فرآیندهای کسب و کار استفاده کنند. اموری از فرایند کسب و کار که نیاز به تاثیر انسانی دارند، به سهولت در اختیار کاربر قرار می گیرند. در ضمن داده ها و ابر داده های فرآیندها نیز قابل دسترسی و مدیریت هستند. □ امکانات مرتبط با فرآیندها و SOA: خودکارسازی و مدیریت فرآیندها در محیطی توزیع شده به وسیله دو سرور لایه میانی فراهم می شوند: □ Office Share Point Server: این سرور تعاملی به منظور اشتراک گذاری مستندات جهت ارتباط بهتر با سایر همکاران به کار گرفته می شود. همچنین Share Point Server قابلیت ایجاد یک پورتال هوشمند برای اتصال افراد و تیم ها در سازمان با دانش سازمانی را دارد. □ BizTalk Server: این سرور به عنوان هسته اصلی راه حل BPMS مایکروسافت، در محدوده یک سازمان و همچنین در محدوده های بین سازمانی، مطرح است و با داشتن قابلیت های مرتبط با XML و وب سرویس ها می تواند به عنوان یک رابط برای پیا م رسانی و تبدیل مستندات به قالب های متعدد، نرم افزارهای موجود را به هم متصل کند. در ضمن می تواند به عنوان یک سرور برای تعاملات بین فرآیندی هم عمل کند. □ امکانات مرتبط با داده ها و هوشمندی کسب و کار: SQL Server MS بعنوان سرور بانک اطلاعاتی سازمانی، به سیستم BPM مایکروسافت قابلیت های مرتبط با هوشمندی کسب و کار را در رده سازمانی می دهد. MS SQL Server با اجرای نرم افزارهای کاربردی می تواند با تحلیل داده های مرتبط با فرآیندهای کسب وکار، نتایج را به صورت گزارش ارایه کند تا بازخورد اطلاعات فرآیندهای سازمان، مشخص گردد و از آنها برای تصمیم سازی و بهبود مستمر فرآیندها استفاده شود. یکپارچگی SQL Server با Server SharePoint و BizTalk Server امکان مدیریت داده های موردنیاز برای اجرا و پی گیری فرآیندها را فراهم می آورد. ▪ امکانات توسعه سیستم: توسعه سیستم در چهارچوب سیستم BPM مایکروسافت از طریق ابزارهای متعددی صورت می گیرد که هر دسته از این ابزارها برای انجام بخشی از فرآیند توسعه استفاده می گردند از قبیل: ـ Visio به افراد کمک می کند مفاهیم پیچیده ای مانند فرآیند و سیستم را بصورت بصری از طریق قابلیت های متعدد در خصوص مدل سازی و ترسیم نمودارها ایجاد نمایند تا در آن مورد بهتر فکر و اندیشه کنند. در ضمن Visio دارای قابلیت های ترسیم نمودارهای خاص برای طراحی فرآیند است. این نمودارها دارای نمادهای مختلفی برای بیان فعالیت ها، رویدادها، تصمیمات، جریان کارها و تراکنش ها هستند که با استفاده از آن ها می توان منطق فرآیندها را به طور کامل مدل و بیان نمود. ـ با استفاده از Share Point Office Designer می توان انواع گردش کارها را بدون نیاز به نوشتن کد طراحی و پیاده سازی کرد. با استفاده Share Point Office Designer افراد فاقد دانش فنی می توانند کاربردهایی از قبیل مدیریت داده و گزارش گیری را با سرعت و سهولت ایجاد کنند. ـ Office InfoPath محیط WYSIWYG برای ایجاد فرمهای الکترونیکی فراهم می کند که این فرم ها می توانند به سیستم های کسب وکار متصل شده، داده ها را از کاربر دریافت و درحین ورود داده ها کاربر را راهنمایی نمایند. همچنین InfoPath با بهره گیری از استانداردهای XML Schema ، XSLT و …، روشی استاندارد و ساده را برای فرآیند جمع آوری داده ها در سازمان فراهم می آورد. ـ Visual Studio به عنوان محیط اصلی توسعه نرم افزار در راه حل مایکروسافت مطرح است. این محیط می تواند با BizTalk Server یکپارچه شود و از این طریق، مجریان توسعه سیستم می توانند فرآیندهایی که روی BizTalk Server اجرا می شود را مدل نموده و به هم مرتبط کنند. ▪ محصولات کد باز: گرچه مایکروسافت یک راه حل مشخص، قابل حصول، کامل و روشن برای مدیریت فرایند کسب و کار ارائه داده ولی این راه حل فاقد امکان اختصاصی سازی در ابزارهای زیر بنایی بوده و باید از دیدگاه مایکروسافت تبعیت نمود. همچنین می توان به هزینه سنگین خرید امتیاز کاربری و وابستگی صرف به محصولات مایکروسافت اشاره نمود. در عوض در دنیای open source انبوهی از راه حلها برای BPM وجود دارد که بر روی سکوی عامل لینوکس قابلیت اجرا دارند. در ضمن قابل انتقال به سکوی عامل ویندوز نیز می باشند. ولی از جمله معظلات کد باز را می توان نیاز به دانش فنی زیاد و عدم وجود متولی برای موارد تجاری را نام برد. در بعد امکانات کاربری می توان هم از محصول OFFICE شرکت مایکروسافت که عمومیت بیشتری دارد و هم از محصولاتی مانند OPEN OFFICE بهره برد. در خصوص ابزارهای اصلی بقدری تنوع زیاد است که حتی ارائه لیست محصولات بیش از دهها صفحه می شود. ولی بطور کلی راه حلهای معروف و موفق برای سازمانهای بزرگ اغلب مبتنی بر سرورهای کاربردی مانند JBOSS منجمله JBoss Jbpm است. JBoss Jbpm بعنوان یک سکو ی زبانهای فرایند قابل اجرا (jPDL, BPEL, Pageflow)، اقدام به ارائه راه حل مدیریت فرایند کسب و کار بر روی چرخه کاری به سامانه خدمات کسب و کار می کند. Jbpm بر روی اغلب زبانهای فرایند اجازه ایجاد یک فن آوری ساده برای ماشین مجازی فرایند را می دهد. در ضمن برخی از شرکت های تجاری اقدام به ارائه راه حلهای کامل در خصوص مدیریت فرایند کسب و کار نموده اند که نمونه آن processMaker، Enhydra SharK، Bigbross Bossa، manageability، ActiveBPEL و … می باشد. در صورتی که تقسیم بندی زیر در نظر گرفته شود: ۱) هسته اصلی (Core): سیستمهای عامل، پایگاه داده رابطه ای، کاربرد سرورها، وب سرورها و … ۲) زیر ساخت (Infrastructure): سیستم مدیریت فرایند کسب و کار، پورتال، چابکی کسب و کار و …. ۳) کاربرد (Application):برنامه ریزی جامع سازمانی، مدیریت زنجیره تامین، مدیریت روابط مشتری و … می توان گفت که راه کار های پیش ساخته از شماره یک به سه کارائی و امکان موفقیت خود را در سازمانهای بزرگ از دست می دهند. به عبارتی به ندرت می توان ERP پیش ساخته موفقی را در سازمان بزرگ مشاهده نمود در حالی که می توان به حصول سیستم مدیریت فرایند کسب و کار یا پورتال از پیش ساخته در سازمان بزرگ امید وار بود. بنا بر این استفاده از Middleware ها برای اجرای سیستم BPM می تواند موفقیت آمیز تر باشد. در صورتیکه سازمان تقبل زمان و هزینه آموزش پرسنل را به عهده گیرد، انتخاب روش کد باز می توان گفت آینده نگرانه خواهد بود. یا شبیه سایر سازمانها که اخیراً سعی می کنند ساده ترین راه را انتخاب کنند، بهتراست از روش مبتنی بر ماکروساف بهره برد.

مجتبی صابری رای مند مهر

آروین تاژ آفرین ( www.irweb.ir )