مدیریت زنجیره تامین scm درصنعت نیروگاهی

سیدمحسن حسینی زاده

 

چكيده

امروزه بسياري از شركتها براي كسب مزيت هزينه اي و سهم بازار، تمهيدات مختلفي چون برون سپاري توليد و تنوع محصولي را اتخاذ مي نمايند. اين تمهيدات زماني موثر مي باشند كه در شرايط پايدار قرار داشته باشيم. اما خود اين تمهيدات مي توانند باعث شوند تا يك زنجيره تامين تحت تاثير انواع گوناگون ريسك، مانند چرخه هاي نامطمئن اقتصادي، تقاضاي غير قطعي مشتري و حوادث انساني و طبيعي، آسيب هاي فراواني را متحمل گردد. لذا به فراخور افزايش روزافزون اين تمهيدات، نياز به مطالعه راهكارها و استراتژي هاي مختلف براي مديريت ريسك زنجيره تامين بطور روزافزوني در دستور كار شركتهاي برتر قرار گرفته است. ريسك هاي وارده به زنجيره تامين، به تناسب عامل وارد كننده ريسك، انواع مختلفي را شامل مي شوند. يكي از ريسك هاي بالقوه در زنجيره تامين، ريسك هاي وارده از تامين كنندگان مي باشد. با توجه به اينكه مقوله مديريت ريسك زنجيره تامين از جمله مقولات مطالعاتي و كاربردي نسبتا جديد مي باشد، بديهي است كه در خصوصيكي از زير شاخه هاي آن يعني مديريت ريسك هاي وارده از تامين كنندگان در زنجيره تامين، مطالعات چنداني انجام نشده باشد. در اين مقاله قصد داريم موضوع مديريت ريسك زنجيره تامين را از منظر مديريت ريسك هايي كه از ناحيه تامين كنندگان وارد مي شود مورد بررسي قرار دهيم. در ابتدا رويكرد هاي مختلفي كه تا كنون در خصوص مقوله مديريت ريسك زنجيره تامين در مقالات مختلف ارائه شده است را بررسي و يكپارچه نموده و سپس از طريق انجام يك مطالعه موردي در يكي از شركت هاي اصلي تامين كننده تجهيزات نيروگاهي در ايران ( شركت مهندسي و ساخت تجهيزات نيروگاهي مپنا(توگا) )، يك روش شناسي ٥ مرحله اي جهت مديريت بر ريسك هاي وارده از ناحيه تامين كنندگان ارائه مي گردد. هدف اصلي اين مقاله اين است كه ضمن مرور و يكپارچه سازي رويكرد هاي مختلف به مقوله مديريت ريسك زنجيره تامين، يك زمينه روشن از آنچه كه تا كنون در اين خصوصارائه شده است را تدوين نموده و سپس با انجام يك مطالعه موردي، تمركز بيشتري روي مقوله مديريت ريسك هاي وارده از ناحيه تامين كنندگان در زنجيره تامين نموده و از طريق ارائه يك روش شناسي، راه كارهاي مختلفي را براي مديريت و كاهش اين ريسك ها ارائه نماييم.

واژههايكليدي: مديريتريسکزنجيرهتامين،ريسکهايواردهازناحيهتامينکنندگان، کاهش ريسک

١) مقدمه

امروزه، تعاريفي كه از مقوله ريسك مي شود، بطور مداوم در حال تغيير و گسترش مي باشد. آمادگي براي مقابله با ريسك هاي بزرگ، دامنه وسيعتري نسبت به گذشته پيدا كرده است. در خصوص موضوع مديريت ريسک تاکنون مقالات مختلف و تحقيقات متنوعي ارائه شده است. همچنين در سازمانها موضوع ديگري مطرح مي باشد به نام مديريت زنجيره تامين که اين موضوع در دنياي رقابتي امروز، بصورت فزاينده اي با چالش آميخته شده است.

منظور از زنجيره تامين عبارتست از ” شبکه اي از سازمانها که با ارتباطي بالادستي به پايين دستي، در فرآيندها و فعاليتهايي درگيرند و به صورت محصولات و خدمات ارائه شده به مشتري نهايي، توليد ارزش مي کنند”[ ١]. در خصوصروشها، استراتژي ها و فرآيند هاي مديريت زنجيره تامين نيز تا کنون مقالات مختلف و تحقيقاتي متنوعي ارائه شده است. البته هنگاميكه موضوع مديريت ريسك را در زنجيره تامين بررسي مي نماييم، مي توان گفت كه علي رغم رشد روزافزون اين مقوله در مطالعات و مقالات علمي، اما قدمت آن به بيش از ١٠ سال نمي رسد بطوريكه اولين آثار مطالعات در خصوص موضوع مديريت ريسک زنجيره تامين به حدود ١٠ سال بيش ( بين برمي گردد. البته آثار اوليه مقوله ريسك در موضوعات خريد و ( Lee سالهاي ١٩٩٧ توسط فيشر و ٢٠٠٠ توسط تامين در سال ١٩٩٣ نيز تا حدودي مورد اشاره قرار گرفته است.

مديريت ريسک زنجيره تامين حيطه هاي مختلفي را مانند ريسک تقاضا و مشتري، ريسک تامين و تامين کننده، ريسک محيط، ريسک قوانين و عرفها ، ريسک هاي مالي و … را شامل مي شود. ليکن در اين مقاله قصد داريم تا مديريت بر ريسک هاي ناشي از تامين کنندگان را مورد مطالعه قرار داده و از طريق انجام يک مطالعه موردي، روش شناسي را جهت مديريت بر ريسک هايي که از ناحيه تامين کنندگان وارد مي گردد را ارائه نماييم.

٢) مرورريبرمنابع

جيان لي و سئوك جين هود در مقاله اي كه در سال ( ٢٠٠٧ ) در مجله الكترونيكي بين المللي مديريت ارتباط با مشتري به چاپ رساندند با مطالعه مقالات مختلف توانستند رويکرد هاي مختلفي که در خصوص موضوع مديريت ريسک زنجيره تامين بين سالهاي ١٩٩٦ لغايت ٢٠٠٥ وجود داشته است را به شرح جدول شماره ( ١) طبقه بندي[ نمايند.[ ٥

  

جدولشماره ) ١( رويكردهايمختلفبهموضوعمديريتريسكزنجيرهتامين

 

علاوه بر رويكرد هاي فوق، در سال ٢٠٠٣ ، اوتا جوتنر و همکارانش در مقاله اي که در مجله بين المللي تدارکات، تحقيق و کاربردها ، به چاپ رساندند، استراتژي هايي را كه بمنظور كاهش ريسك در زنجيره تامين بكار مي رود، معرفي نمودند[ ٤]. همچنين وولفانگ کرستن و همکارانش در سال ( ٢٠٠٧ ) از طريق يک رويکرد تجربي، يک چهارچوب استراتژيک را براي موضوع مديريت ريسک در زنجيره تامين ارائه نمودند. آنها در كار تحقيقاتي خود سه روش معروف مديريت ريسك زنجيره تامين را در سه دسته جداگانه ارائه نمودند. آنها همچنين با انجام يك تحقيق آماري، نتيجه گرفتند كه از مجموعه دسته هاي مختلف ريسك در زنجيره تامين، از نظر شركت هاي توليد كننده، ريسك تامين و ريسك تقاضا جزو خطرناك ترين ريسك ها بشمار مي آيند[ ٣]. استراتژي هاي مهمي که اوتا جونتر و وولفانگ کرستن ارائه نمودند در جدول شماره ( ٢) خلاصه شده اند.

 

جدول شماره (2) استراتژيهايكاهش ريسكدرزنجيرهتامين

 

کريستفر تنگ ١ در سال ٢٠٠٦ ، نشان داد که استراتژي هاي مختلفي که براي کاهش ريسک هاي زنجيره تامين بکار ميرود را مي توان در قالب ٤ رويکرد مديريت تامين، مديريت تقاضا، مديريت محصول و مديريت اطلاعات خلاصه نمود. در جدول شماره ( ٣) هر يک از اين رويکرد ها به همراه استراتژي هاي نيرومندي که از آن رويکرد .[ قابل بيان مي باشد، خلاصه شده است[ ٧

در سال ٢٠٠٦ ، ترسيا وو و همکارانش کار تحقيقاتي را روي موضوع مديريت ريسک در محدوده جريان هاي ورودي زنجيره تامين انجام دادند. آنها با معرفي يک متودولوژي تحليلي، ريسک هاي موجود در زنجيره تامين را طبقه بندي، مديريت و ارزيابي نمودند. متودولوژي مورد استفاده آنها، فاکتورهاي ريسک را در يک قالب سلسله مراتبي طبقه بندي ميکرد که در آن، فاکتورهاي ريسک مرتبط با تامين کننده از طريق مصاحبه هاي تخصصي وزن هريک از فاکتورهاي ريسک شناسايي شده را ، AHP شناسايي مي شد. سپس آنها با استفاده از روش [ محاسبه نمودند که شاخصي براي ميزان اهميت هر يک از فاکتورهاي ريسک به حساب مي آمد[ ٨

 

جدول شماره ) ٣( استراتژيهاينيرومندجهتکاهش ريسکهايزنجيرهتامين

 

 

جيان لي و سئوك جين هود در مقاله اي كه در سال ( ٢٠٠٧ ) در مجله الكترونيكي بين المللي مديريت ارتباط با مشتري به چاپ رساندند، موضوع مديريت ريسك زنجيره تامين را از ديدگاه فرآيندي مورد مطالعه قرار دادند. آنها اين ايده را مطرح نمودند که بحث مديريت ريسک زنجيره تامين، داراي مشخصه مديريت فرآيند مي باشد که در مديريت فرآيند نيز يک رويکرد معروف و پيشرفته وجود دارد که ترسيم فرآيند بين کارکردي ناميده مي شود.

انجارد در سال ( ١٩٩٦ ) در خصوصنقشه فرآيند بين کارکردي عنوان مي نمايد که اين رويکرد مي تواند روابط ميان مشتري – تامين کننده را بطور روشن نشان دهد و در يک کلام، نقشه فرآيند بين کارکردي براي طراحي مجدد فرآيند از طريق محدود ساختن مراحلي که داراي ارزش افزوده نيستند، بکار مي رود. لذا مي توان براي طراحي مجدد فرآيند مديريت ريسک زنجيره تامين از نقشه فرآيند بين کارکردي استفاده نمود و از آن طريق [ مراحلي را که احتمال بالاي ريسک در آنها مي رود، محدود نمود [ ٥

Christopher S. Tang ١

منموهان سودي در سال ( ٢٠٠٤ )، يک مدل ميان مدت و تاکتيکي جهت مديريت بر ريسک زنجيره تامين را با الهام گرفتن از بحث مديريت بدهي‐ دارايي ، ارائه نمود. او در اين مدل براي برنامه ريزي زنجيره تامين در ميان مدت، تمركز خود را روي جريان نقدي و از رويكرد مديريت بر ريسك هاي تقاضا، موجودي و نقد شوندگي، قرار داد. او بحث مي کند که با وجود آنکه مقولاتي چون مديريت مواد، مديريت اطلاعات و مديريت بر جريان هاي مالي از اجزاي مهم مديريت زنجيره تامين مي باشد، ولي شرکتها اهميت بيشتري را به دو مقوله اول مي دهند تا به مقوله مديريت جريان هاي مالي. او عنوان مي نمايد که زنجيره هاي تامين و ريسک هاي مرتبط با آن را مي توان در سه سطح مديريت نمود: سطح استراتژيک يا بلند مدت، سطح تاکتيکي يا ميان مدت و سطح عملياتي يا کوتاه مدت. او معتقد است که مديريت استراتژيک زنجيره تامين، که شامل مباحثي چون انتخاب تامين کننده و تعيين ظرفيت مي باشد، از لحاظ تعداد و انواع فاکتورهاي داراي عدم اطمينان، بسيار وسيع بوده و نمي توان آن را صرفاً از طريق يک برنامه ريزي يا مدل رياضي حل نمود و تاکنون راه حل هاي مدلسازي تلاش نموده اند تا از طرق چندگانه، مدلهاي قطعي را حل نمايند يا از برنامه ريزي تصادفي براي اين منظور استفاده نمايند. از سوي ديگر و در سمت ديگر اين طيف، ريسک هاي عملياتي يا کوتاه مدت قرار دارند که براي مثال مي توان از اختلالاتي در زمينه سيستم هاي تکنولوژي اطلاعاتي يا تاخيرات در تحويل مواد اوليه در اين خصوصنام برد که براي حل اين مسائل، بيشتر به راه کارهاي عملياتي پناه مي بريم تا استفاده از راه حل هاي برنامه ريزي يا مدل سازي. اما در خصوص مديريت ميان مدت زنجيره تامين، برنامه ريزي ها و مدل سازي هاي رياضي، مي توانند کار برد داشته باشند و منموهان سودي نيز در همين زمينه کار تحقيقاتي خود را انجام داده است. او عنوان مينمايد که در جهت هاي مختلف براي what-if براي مديريت بر تقاضا، پيش بيني هاي مختلف اگر‐ چه يا همان سوالات حل مسائل استفاده مي شود و راه حل ها بصورت هيوريستيک با هم ادغام مي شوند. ريسک موجودي و تقاضا نيز با داشتن سطوح کافي از موجودي، که بر اساس قواعد، روشهاي هيوريستيک يا الگوريتم هايي چون آنچه در مقالات مديريت موجودي مطرح مي باشد، مي تواند مديريت شود و متوسط هزينه هاي نگهداري موجودي يا سفارشات برگشت خورده يا تقاضا هاي ارضا نشده، حداقل سازي گردد. او معتقد است که در ميان مدت، موضوع ورشکستگي شرکتها، نوع ديگري از ريسک مي باشد که معمولا در برنامه ريزي زنجيره تامين ديده نمي شود. در مدلي که منموهان سودي ارائه نموده است، سعي کرده است که هر سه نوع ريسکي که در قالب سه سطح در بالا توضيح داده شد، را در بر داشته باشد[ ٦]. جوكا هاليكاس و همكارانش در مقاله اي كه در سال ( ٢٠٠٥ ) در مجله مديريت تامين و خريد به چاپ رساندند، از منظر تفاوت ها در مديريت ريسك ويادگيري ازطريق طبقه بندي روابط

تامين كننده بر اساس ريسك هاي شبكه تامين، موضوع مديريت ريسك زنجيره تامين را بررسي نمودند. و نتيجه گرفتند كه در اكثر روابط استراتژيك تامين كننده، استفاده از مديريت ريسك و يادگيري مشاركتي، بالاترين درجه اهميت را دارد.يك طبقه بندي مبتني بر نوع شناسي عقايد تامين كننده ها براي هردو طرف يك رابطه مفيد بوده و ما را قادرمي سازد تا بتوان از طريق يادگيري مشاركتي، از مديريت ريسك متقابل بهره جست. در نهايت آنها با انجام مطالعه موردي و تحليل هاي آماري توانستند روابط تامين کننده را در دو بعد ريسک هاي وابستگي خريدار .[ به تامين کننده و ريسک هاي وابستگي تامين كننده به خريدار در قالب شكل شماره ( ١) نشان دهند[ ٩

 

 

[ شکلشماره ( ١) طبقهبنديروابطتامينکننده[ ٩

پنكاج رانسينها و همکارانش در مقاله خود که در سال ٢٠٠٤ در مجله بين المللي مديريت زنجيره تامين به چاپ رسيده است، جهت مديريت بر ريسک هاي زنجيره تامين، از منظر کاهش ريسک هاي تامين کننده به قضيه نگاه سعي نمودند تا تعاملات ميان (SCOR کردند. آنها در ابتدا با ارائه يک مدل سلسله مراتبي تحت عنوان مدل ( ٢ تامين کنندگان و شرکتهاي توليد کننده اصلي را به نمايش بکشند. آنها هدف خود را از توسعه مدل مذکور، ارزيابي و شناخت تعامل ميان تامين کنندگان دسته اول و دسته دوم با شرکتهاي توليد کننده اصلي(کارفرما) عنوان نمودند. هدف اصلي مقاله تحقيقاتي که پنكاج رانسينها و همکارانش آنرا ارائه نمودند، ارائه يک متودولوژي جهت کاهش ريسک هاي زنجيره تامين صنعت هوا فضا با رويکرد پايداري و سازگاري در طول زنجيره تامين بوده است. آنها با ارائه يک متودولوژي ٦ سطحي، اين کار را انجام دادند. در متودولوژي ٦ سطحي آنها، هر مرحله داراي ورودي ها، خروجي ها، کنترل ها و اجزاي متشکله مختصخود مي باشد. اين ٦ مرحله بطور مختصر به شرح ذيل مي :[ باشد[ ١٠

سطح صفر) کاهش ريسک تامين کننده

سطح اول) شناسايي ريسک ها

سطح ٢) ارزيابي ريسک ها

سطح ٣) طرح و برنامه و راه حل هاي اجراي برنامه ها:

FMEA سطح ٤) اجراي تحليل

سطح ٥ ) بهبود مستمر

٣) متودولوژي

در اين قسمت قصد داريم تا از طريق يك متودولوژي ٥ مرحله اي موضوع مديريت ريسك هاي زنجيره تامين شركت توگا را از منظر مديريت بر ريسك هايي كه از ناحيه تامين كنندگان وارد مي شود مورد مطالعه قرار دهيم. SUPPLY CHAIN OPERATIONS REFERENCE MODEL ٢ ايده اصلي اين روش شناسي، کار تحقيقاتي مي باشد که در بخش قبل و بر اساس مرجع شماره [ ١٠ ] اين رساله بدان اشاره شد.

فرضيات ما در اين قسمت اين است كه اولاً شركت توگا به علت حجم قابل توجه از محصولات تعهد شده به كارفرما ( مشتري) و نيز برون سپاري بخش اعظمي از تامين اين محصولات به پيمانكاران مختلف، همواره تحت تاثير ريسك هايي قرار دارد كه از آن تامين كنندگان بر شركت وارد مي گردد. دوماً با توجه به فضاي جامعه جهاني، و نيز ساختار زنجيره تامين شركت توگا كه در ارتباط با تامين كنندگان خارجي نيز مي باشد، ريسك هاي مذكور جنبه وسيعتري به خود خواهند گرفت.

سوالات __________اين تحقيق به شرح ذيل مي باشد:

١. چه ريسک هايي در زنجيره تامين تجهيزات اصلي نيروگاهي در شركت مهندسي و ساخت توربين مپنا (

توگا)، وجود دارد، که از ناحيه تامين کنندگان بر آن شركت وارد مي شود؟

٢. اوليت بندي اين ريسك ها به لحاظ اهميت براي شركت توگا چيست؟

٣. چه راهکارها يا استراتژي هايي را مي توان براي کاهش اين ريسک ها بکار برد؟

روش گردآوري اطلاعات در اين تحقيق مصاحبه با خبرگان مي باشد. در انتخاب اين افراد سعي گرديد تا فاکتور هاي ذيل مدنظر قرار گيرد تا اطلاعات جمع آوري شده از کيفيت بالا و قابل اتکايي برخوردار گردد. اين فاکتور ها عبارت بودند از :

اشراف کامل فرد مصاحبه شونده بر مقوله تامين، زنجيره تامين و ريسک هاي مترتب بر آن هم به لحاظ دانشگاهي و هم به لحاظ تجربي.

بدليل مديريتي بودن موضوع اين تحقيق، فرد مصاحبه شونده از ميان مديران ارشد که در جايگاه هاي 

 بالاي سازمان قرار دارند باشد. تا از اين طريق از جمع آوري اطلاعات بي کيفيت پرهيز گردد.

فرد مصاحبه شونده در بخش هايي از سازمان قرار داشته باشد که علاوه بر مباحث تامين، به مشتري نيز 

نزديک بوده تا بتواند اثر ريسک هايي را که از طريق تامين کنندگان بر شرکت وارد مي گردد را بر روي

مشتري تشخيصدهد.

١) مديريتريسکهايناشيازتامينکنندگاندرزنجيرهتامينتجهيزاتنيروگاهيدر‐٣ شرکتمهندسيوساختتوربينمپنا(توگا) ازطريقيکروششناسي٥مرحلهاي ١) شناساييريسكها‐١‐٣ پس از انجام مصاحبه هاي مختلف با مصاحبه شوندگان و سپس جمع آوري و يکپارچه سازي نتابج مصاحبه ها، در ( نهايت فهرست ريسک هايي که از ناحيه تامين کنندگان، شرکت توگا را تهديد مي نمايند به شرح جدول شماره ( ٤ شناسايي گرديد.

٢) ارزيابيواولويتبنديريسكهايشناساييشده‐١‐٣ در اين قسمت تلاش شد تا طي انجام مصاحبه هايي با نفرات مصاحبه شونده كه در بخش هاي قبلي معرفي گرديدند، در ابتدا و از طريق وزن دهي به هر يك از ريسك هاي شناسايي شده در مرحله قبل، به يك فهرست اولويت بندي شده از ريسك هاي شناسايي شده دست يابيم. در وزن دهي به ريسك هاي شناسايي شده در مرحله قبل، دو فاكتور ذيل در نظر گرفته شد:

ميزان احتمال وقوع ( آزاد شدن) ريسك 

شدت اثر آزاد شدن ريسك بر مشتري 

جدولشماره ( ٤) فهرست ريسکهايشناساييشده

 

سپس به ازاي هر يك از فاكتورهاي مذکور، براي هر يك از ريسك هاي شناسايي شده در مرحله قبل وزني بين ١ تا ٥ در نظر گرفته شد كه بر اساس نظرات دريافت شده از مصاحبه شوندگان، اين وزنها نهايي گرديد. عدد ١ گوياي احتمال وقوع كم و عدد ٥ گوياي احتمال وقوع زياد هر يك از ريسك ها بود. همچنين در خصوص فاكتور دوم نيز عدد ١ گوياي شدت كم و عدد ٥ گوياي شدت بالاي اثر آزاد شدن ريسك بر روي مشتري، يعني شركت مپنا، مي باشد. در نتيجه براي هر ريسك و از ديدگاه هر فرد مصاحبه شونده، يك وزن مشخصاستخراج گرديد.

سپس براي بدست آوردن وزن نهايي هر يك از ريسك ها، ميانگين وزن هاي بدست آمده در قدم قبلي محاسبه و لحاظ گرديد و در نهايت نتيجه آن در قالب فهرستي از ١٠ ريسک مهم و اولويت بندي شده مطابق جدول شمار ه ٥) تنظيم گرديده است. )

همچنين بمنظور مشخص نمودن امكان كنترل هر يك از ريسك هاي شناسايي شده، طي انجام مصاحبه، وضعيت هر يك از ريسك ها به لحاظ قابل كنترل بودن يا غير قابل كنترل بودن توسط شركت توگا، بررسي گرديد و در نهايت مشخصشد كه تمامي ريسك هاي شناسايي شده قابل كنترل مي باشند، ليكن درصد قابل كنترل بودن آنها با توجه به تغييرات جهاني، متغير مي باشد.

جدولشماره ( ٥) فهرستاولويتبنديشدهريسکهايشناساييشده

 

٣) بررسيويافتنراهكارها،استراژيهايااقداماتمختلفبرايكاهشريسكهايشناساييشده‐١‐٣ در اين بخش كه در واقع اصلي ترين قسمت مطالعه موردي ما مي باشد، قصد داريم تا براي ريسك هاي شناسايي شده و اولويت بندي شده در بخش هاي قبل، راه كارها و استراتژي هاي را به جهت كاهش اين ريسكها ارائه نماييم. لذا سعي گرديد تا اولاً بر اساس تحليل وضع موجود در شركت توگا بر اساس اطلاعات كسب شده طي مصاحبه ها، اقداماتي كه تا كنون براي كاهش ريسك ها شناسايي شده فوق انجام شده است و يا براي انجام آنها برنامه ريزي شده است را شناسايي و معرفي نماييم. سپس بر اساس روشها، تاكتيك ها و استراتژي هايي كه در بخش هاي مطالعاتي اين رساله به آنها اشاره شده است، روشهاي جاري در سازمان را مورد نقد و تحليل قرار دهيم و در نهايت با يكپاررچه سازي اقدامات انجام شده و نيز اقدامات قابل انجام، راه كارها يا پروژه هاي اجرايي را براي كاهش تك تك ريسك ها مورد بحث در اين رساله، پيشنهاد نماييم. در ادامه، هر يک از ريسک هاي شناس ايي شده در مراحل قبل را مورد ارزيابي و تحليل قرار حواهيم داد.

١) ريسكعدمتامينبهموقعتوسطتامينكنندگان: ‐٣‐١‐٣

همانگونه که در جدول شماره ( ٥) مربوط به اولويت بندي ريسک ها مشخصشده است، مهمترين ريسکي که شرکت توگا از ناحيه تامين کنندگانش متحمل مي گردد، ريسك عدم تامين به موقع توسط تامين كنندگان مي باشد. در حال حاضر شرکت اقداماتي را براي کاهش اين ريسک بکار بسته است، براي مثال شرکت تلاش کرده است تا براي تامين اكثرمحصولات خود، از چندين تامين کننده استفاده نمايد. همچنين سعي شده است تا با برگزاري جلسات کنترل پروژه، آخرين وضعيت تامين تجهيزات در مقاطع يک ماهه کنترل گردد. با اين حال همچنان ريسک عدم تحويل به موقع از سوي تامين کنندگان، شرکت توگا را تهديد مي نمايد. پيشن هاد هاي مفيدي که مصاحبه شوندگان براي کاهش اين ريسک ها ارائه نمودند قابل توجه بود. در اين خصوص يکي از پيشنهاد هاي مهم اين بود که از بازرسان شخصثالث براي کنترل تامين کنندگان در حين فرآيند توليد استفاده گردد. بازرسيان شخص ثالث مي توانند از طريق بازرسي تامين کنندگان در حين فرآيند توليد و بر اساس استاندارد هاي جهاني، هر گونه مشکلي که مي تواند منجر به تاخير در تحويل محصول يا موارد گردد را به موقع گزارش نمايد.

يکي از راهکارهايي که در بخش ٢ اين مقاله به آن اشاره شد، روش موجودي مديريت شده فروشنده مي باشد. با اتخاد اين سياست، شرکت توگا مي تواند اختيار تصميم گيري در خصوص برنامه ريزي سفارش دهي و جايگزيني موجودي مصرف شده را به تامين كنندگان خود واگذار مي نمايد. به طريق ديگر شرکت توگا مي تواند حداقل براي محصولات بسيار حياتي خود ( مواد خام اوليه براي مونتاژ توربين ها و تجهيزات گران قيمت اصلي نيروگاهي) مديريت انبار مواد مربوطه را به تامين کننده واگذار نمايد بنحوي که تامين کننده متعهد گردد در يک سطوح حداقل يا حداکثري، موجودي انبار محصول مربوطه را حفظ نمايد. در اين حالت تامين کنندگان با علمي که بصورت شفاف و مستقيم نسبت به تقاضاي واقعي مشتري پيدا ميکنند مي توانند موجودي شرکت توگا را به نحوي تنظيم نمايند که مواد و محصولات به موقع در دسترس مشتري شرکت توگا قرار داشته باشد  يکي از کاربرد هاي روش موجودي مديريت شده فروشنده در صنايعي است که محصولات گران قيمت و نيز محصولاتي که بايستي به موقع دست مشتري برسد توليد مي کنند، لذا در خصوصشرکت توگا نيز با توجه به اينکه قيمت بخش زيادي از محصولات گران و با ارزش بالايي مي باشد و با توجه به نياز کشور به احداث سريع نيروگاه ها، لازم است تجهيزات اصلي نيروگاهي نيز بدون تاخير در اختيار مشتري قرار گيرد، بديهي است استفاده از اين روش، مفيد خواهد بود. نکته اي که در اين خصوصقابل توجه مي باشد اين است که بعلت تنوع و گستردگي مواد و تجهيزات قابل تامين توسط تامين کنندگان (که دامنه اي از مواد خام اوليه تا محصولات ساخته شده نهايي را در بر مي گيرد)، نياز به يک سيستم مديريتي قوي براي هماهنگ نمودن استفاده از اين روش توسط پيمانکاران مختلف وجود دارد. لذا تجزيه تحليل روشها و راهکارهايي براي استفاده از روش موجودي مديريت شده فروشنده در چنين حالتي که با دامنه وسيعي از محصولات و تامين کنندگان مواجه هستيم خود ميتواند موضوع جالبي براي تحقيقات آتي باشد. براي مثال مي توان براي هر دسته محصول که چندين تامين کننده، تامين آن را بر عهده دارند، يک ميزان مشخصاز سطح موجودي را براي هر تامين کننده تعريف نمود و مديريت تصميم گيري در خصوصزمان سفارش دهي و جايگزيني موجودي مصرف شده را به آن تامين کنندگان واگذار نمود که نحوه و بررسي امکان عملي اجراي اين ايده مي توان موضوع مناسبي براي تحقيقات آتي باشد.

روش ديگري كه مي توان براي كاهش ريسك عدم تامين به موقع توسط تامين كنندگان بكار برد، روش به اشتراك گذاري اطلاعات مي باشد. روش به اشتراك گذاري اطلاعات بيشتر براي تامين کننده مفيد و سودمند مي باشد و روش چندان مفيدي براي خريدار نمي باشد. لذا اين روش بيشتر براي تامين کنندگان شرکت توگا مفيد بوده و ريسک هاي آنها را مي تواند از طريق کاهش سطح موجوديشان، کنترل نمايد. اين روش پيش از آن كه روش مفيدي براي شركت توگا باشد، براي تامين كنندگان شركت توگا مفيد است اما تاثير آن بطور غير مستقيم مي تواند بر شركت توگا متصور گردد. با استفاده از اين روش، تامين كنندگان بهتر ميتوانند برنامه ريزي كنند و به اطلاعات بروزآوري شده و واقعي تقاضا دست يابند و از آن طريق وضعيت با ثبات تري را پيدا نمايند كه بطور غير مستقيم مي تواند براي شركت توگا نيز رضايت نسبي به ارمغان آورد. البته تامين كنندگان براي تشويق خريدار براي به اشتراك گذاري اطلاعات مشتري، مي توانند از تخفيف هايي در قيمت هاي محصولات فروشي خود استفاده نمايند كه در نتيجه شركت توگا نيز ضمن بهره مندي از كاهش قيمت مواد اوليه، مي تواند در خصوصتامين به موقع سفارشات خود نيز تا حدودي مطمئن گردد.

در روش هاي مديريت موجودي فروشنده و نيز روش به اشتراك گذاري اطلاعات ، با كمترين تلاش مشاركتي روبرو هستيم. روش ديگري نيز وجود دارد كه خريدار را قادر مي سازد تا ريسك تامين كنندگان را كاهش دهد و آن روش نيز اين است كه خريدار و تامين كننده بصورت مشاركتي در زمينه برنامه ريزي و پيش بيني جايگزيني موجودي تصميم گيري مي كنند. اين روش به پيش بيني مشاركتي نيز معروف است. طي مصاحبه با خبرگان شرکت توگا آنچه كه مشاهده شد اين بود كه استفاده از روش پيش بيني مشاركتي كمتر در دستور كار شركت توگا قرار داشته است. به نحوي كه برنامه هاي زمانبندي تامين تجهيزات را بيشتر خود شركت توگا تهيه مي كند و سپس براي تحقق آن، به پيمانكاران ابلاغ مي شود و يا مطابق قرارداد پيگري لازم بعمل مي آيد. حال چنانچه تامين كنندگان را در جريان نياز هاي واقعي مشتري قرار دهيم، مسلماً آنها نيز برنامه ريزي بهتري را مي توانند براي تحقق تحويل به موقع به مشتري بعمل آورند. از سوي ديگر شركت توگا نيز از طريق برنامه ريزي مشاركتي مي تواند با علم يافتن نسبت به آخرين وضعيت موجودي تامين كنندگانش، برنامه ريزي تحويل محصولات به مشتري را دقيقتر بروز رساني نموده و گزارش نمايد. بدين ترتيب پيشنهاد مي گردد که تامين کنندگان شرکت توگا ابتدا بر اساس واقعيات بازار محصول خود، يک پيش بيني اوليه از تقاضاي محصول خود را بعمل آورند. سپس شرکت توگا نيز بر اساس نياز پروژه هاي خود يک پيش بيني اوليه را در خصوصتقاضاي مشتري بعمل آورد. آنگاه طرفين بصورت مشارکتي سعي در رفع اختلاف موجود ميان دو پيش بيني اوليه نموده و به يک پيش بيني واحد از تقاضا برسند. آنگاه بر اساس پيش بيني نهايي شده، تامين کننده براي توليد خود برنامه ريزي نموده و شرکت توگا نيز در خصوص برنامه جايگزني موجودي مصرف شده برنامه ريزي لازم بعمل آورد. روش ديگر در خصوصکاهش ريسک عدم تامين به موقع، موضوع انتخاب و عقد قرارداد با تامين کنندگان مي باشد. براي اينکه بتوانيم از تامين به موقع محصولات سفارش داده شده اطمينان نسبي حاصل نمايم، لازم است در هنگام انتخاب تامين کنندگان به اين موضوع توجه ويژه داشته باشيم و معيار تحويل به موقع را به عنوان يکي از معيارهاي مهم در انتخاب تامين کننده ها، لحاظ نماييم. با توجه به اينکه در شرکت توگا سعي گرديده است که تا جاي ممکن توليد تجهيزات به پيمانکاران داخلي واگذار گردد، و نيز با توجه به خاصبودن بسياري از تجهيزات اصلي نيروگاهي، ممکن است در بعضي مواقع معيار تحويل به موقع مورد توجه جدي قرار نگيرد. البته با توجه به اينکه پيمانکاران فعلي شرکت توگا چندين سال است که در زمينه تامين تجهيزات برون سپاري شده شرکت توگا فعاليت مي کنند، ليکن با تجربه بدست آماده، در تحويل به موقع محصولات نسبت به گذشته بهبود مشاهده مي گردد. اما همچنان به وضعيت مطلوب نرسيده ايم. لذا پيشنهاد مي گردد با توجه به حجم رو به افزايش پروژه هاي شرکت، معيار تحويل به موقع بعنوان يک معيار جدي در بازنگري پيمانکاران فعلي و انتخاب پيمانکاران جديد مورد توجه قرار گيرد. روش ديگري که براي کاهش ريسک عدم تامين به موقع توسط پيمانکاران وجود دارد روش استفاده از تامين کنندگان چندگانه مي باشد که پيشنهاد مي گردد شرکت توگا براي آن بخش از مواد و محصولاتي که با تاخير در آنها مواجه ايت، در جستجوي يافتن تامين کنندگان باکيفيت و جديدي باشد. استراتژي مفيد ديگر، استراتژي به تعويق اندازي است. به نحوي كه بتوانيم در فرآيند توليد محصولات شركت توگا به نحوي تغيير ايجاد نماييم كه در صورت تاخير در دريافت يك يا چند ماده يا قطعه اوليه سفارش داده شده از تامين كنندگان، عملاً پروسه مونتاژ به تعويق نيافتند و بتوان مونتاژ تجهيزات داراي تاخير را به تعويق انداخت.

٢) ريسكنوساناتزمانانتظارتحويل: ‐٣‐١‐٣

در اين ريسک اين نگراني وجود دارد که زمان انتظار جهت تحويل تجهيزات در نوسان بوده و از يک زمان

مشخصي پيروي ننمايد. لذا شرکت از اين طريق جهت برنامه ريزي جايگزيني موجودي و سفارش مجدد به مشکل

برخواهد خورد. شرکت توگا تا کنون سعي کرده است تا از طريق تنظيم برنامه هاي زمانبندي بر روي زمان تحويل

محصولات کنترل دقيق تري داشته باشد.

از جمله راه کارهايي که در خصوص مقابله با اين ريسک مي توان به آن اشاره نمود استفاده از روشهايي چون

مديريت موجودي شرکت توگا توسط تامين کنندگانش و پيش بيني هاي مشارکتي مي باشد. همچنين پيشنهاد مي

گردد تا از طريق يک تحليل دقيق، علت نوسانات زمان انتظار تحويل مشخصشود و سپس براي رفع اين علل راه

کارهايي ارائه گردد. در اين خصوص استفاده از بازرسان شخصثالث و در کل بازرسي ها در حين توليد جهت

يافتن علل نوسان زمان انتظار و در نهايت مرتفع کردن آن علل و اتخاذ تمهيدات پيشگيرانه جهت عدم بروز آن

علل مي تواند روشهاي مفيدي باشد. بديهي است استفاده از تامين کنندگان چندگانه نيز مي تواند روش مناسبي

کاهش اين ريسک باشد.

٣) ريسكعدمكيفيتوکميتمطلوبقطعاتتامينشدهتوسطتامينكنندگان‐٣‐١‐٣

طي مصاحبه هاي صورت گرفته با مصاحبه شوندگان، مشخص شد که چندين اقدام مختلف براي مقابله با اين

ريسک از سوي شرکت توگا در جريان است. اولين استراتژي که شرکت توگا در اين خصوصمورد استفاده قرار

داده است، اين است که در دپارتمان تامين شرکت، بخشي را مامور انجام بازرسي هاي کيفي از تامين کنندگان قرار

داده است. بدين ترتيب که در چندين مقطع مشخص، بازديد هايي از تامين کنندگان صورت مي گيرد و محصول

ساخته شده نيز در نهايت توسط چک ليست هاي طراحي شده مورد بازرسي کيفي قرار مي گيرد. همچنين مواد

اوليه تامين کنندگان نيز مورد بازرسي هاي کيفي قرار مي گيرد. از سوي ديگر از يک شرکت شخصثالث نيز براي

بازرسي هاي کيفي محصولات ساخته شده استفاده شده است. همچنين پس از تحويل محصول به مشتري،

در خود سايت انجام مي گيرد. بدين ترتيب که با استفاده از نفرات مقيم در سايت ها، (OPI ) بازرسي سوم

تجهيزات رسيد شده در سايت مورد بازرسي کيفي و کمي قرار گيرند و در صورت وجود اشکالات، مي توان در زمان

گزارشات عدم ) NCR مناسبي نسبت به رفع مشکل اقدام نمود. براي اين منظور نيز فرم هايي تحت عنوان

تطابق) طراحي شده است که به محضبروز مشکلات کيفي در تجهيزات رسيده به سايت، اشکالات بصورت

تحليلي در اين فرم ها گزارش مي گردد. سپس اين فرم ها بسته به اين که اشکالات گزارش شده اشکالات

مهندسي، اشکال در ساخت، اشکال در بهره برداري و اشکال در حمل باشد مورد تجزيه و تحليل هاي آماري قرار

ها در تحليل هاي مربوط به بازنگري پيمانکاران و … مورد NCR مي گيرد و در نهايت آمار مربوط به اين

استفاده قرار مي گيرد. البته علي رغم اقدامات مذکور، همچنان ريسك عدم كيفيت وکميت مطلوب قطعات تامين

شده توسط تامين كنندگان به ميزان نسبتًا قابل توجهي احساس مي گردد. همچنين مصاحبه شوندگان پيشنهاد

نمودند که براي کاهش اين ريسک لازم است دقت را در بازرسي هاي افزايش داد و مواد اوليه ( مواد اوليه

پيمانکاران و موارد اوليه براي ساخت داخل توگا) را مورد بازرسي و کنترل کيفي دقيقتر قرار داد. همچنين راه کار

استفاده از بازرسان شخصثالث جهت بازرسي هاي کيفي در حين فرآيند توليد ومطابق آخرين استاندارد هاي

جهاني بازرسي، همچنان بعنوان يک راه کار مفيد مورد توجه قرار گرفت. از جمله اقدامات ديگري که در شرکت

توگا انجام شده است برگزاري همايش هاي تقدير از پيمانکاران بوده است که پيشنهاد مي گردد اين تشويق ها

بصورت هدفمند تر و جهت تامين کنندگان با کيفيت تر صورت گيرد تا جنبه انگيزشي داشته باشد.

در خصوص کاهش ريسك عدم كيفيت وکميت مطلوب قطعات تامين شده توسط تامين كنندگان چند راه کار جديد

ديگر را نيز مي توان اشاره نمود. از جمله ارزيابي تامين کنندگان و بازنگري در خصوص ادامه همکاري با آنها،

فرآهم نمودن امکان دسترسي به مواد اوليه با کيفيت براي تامين کنندگان، و نيز برقراري ارتباط موثر با تامين

کنندگان. در خصوص ارزيابي تامين کنندگان پيشنهاد مي گردد شرکت با تشکيل يک کارگروه يا کميته مشخص،

طي بازه هاي زماني مشخصو بر اساس اطلاعات شفاف از نتايج تحويل محصولات به مشتري و نظر سنجي ها

ها و کسري هاي تامين کنندگان، اقدام به بازنگري در NCR از او و نيز آمار بدست آمده در خصوصوضعيت

خصوص ادامه همکاري با تامين کنندگان نمايد و در صورت لزوم با استفاده از اقدامات تنبيهي و يا بصورت

تامين کنندگان فعلي را وادار به بهبود کيفي و کمي محصولات تحويلي نمايد. از سوي ديگر پيشنهاد ، CLAIM

مي گردد که اين کميته يا کارگروه با استفاده از يک روش امتياز دهي به پيمانکاران طي دوره هاي مختلف اقدام به

انتخاب پيمانکاران برتر به لحاظ کيفي و کمي نموده و از طريق اقدامات تشويقي براي آنها، ساير پيمانکاران را نيز

تشويق به بهبود کيفيت و کميت محصولات خودشان نمايند.

٤) ريسكوابستگيبهتامينكنندگان‐٣‐١‐٣

براي تحليل اين ريسك لازم است دو وضعيت را درنظر گرفت. وضعيت اول در شرايطي وجود دارد كه براي تامين

تجهيزات و محصولات مورد نياز ، چندين تامين كننده مختلف وجود دارد. در اين شرايط شركت توگا سعي نموده

است تا تجهيزات و محصولات مورد نياز خود را از طريق چندين تامين كننده، تامين نمايد. اما وضعيت ديگري نيز

براي شركت توگا وجود دارد و آن شرايطي است كه تنها يك يا تعداد محدودي تامين كننده براي تامين تجهيزات

يا محصولات مورد نياز شركت توگا وجود دارد كه در اين شرايط شركت توگا تا كنون ريسك وابستگي به تامين

كننده را، كه ريسك نسبتاً بالايي نيز براي شركت توگا در بر داشته است، تحمل نموده است. مصاحبه شوندگان اين

رساله تحقيقاتي عنوان نموده اند كه در شرايطي كه تعداد تامين كنندگان موجود بسيار اندك مي باشد و در اين

خصوص محدوديت وجود دارد، راه حل كوتاه مدت تحمل ريسك مي باشد ولي راه حل بلند مدت كاهش اين

ريسك، تربيت تامين كنندگان جديد و نيز فرآهم آوردن شرايطي در بازار براي تشويق پيمانكاران جديد براي تامين

آن محصولات خاصمي باشد.

٥) ريسكخرابيهاوازكارافتادگيهايتامينكنندگان‐٣‐١‐٣

طي مصاحبه هاي انجام شده مشخصگرديد كه استراتژي خاصي براي كاهش اين ريسك در شركت توگا تدوين

نشده است. با اين حال شركت توگا از تامين كنندگان خود خواسته است تا حداقل براي ماشين آلات اصلي خود از

يا پشتيبان استفاده نمايند. البته بدليل اين كه تامين كنندگان از ظرفيت هاي پشتيبان BACK UP ماشين آلات

٣

خود براي افزايش توليدشان استفاده مي كنند، اين روش نيز كارايي چنداني در كاهش ريسك مورد بحث ندارد. در

اين خصوص مصاحبه شوندگان پيشنهاداتي در خصوص كاهش اين ريسك ارائه نمودند. از جمله پيشنهاد كردند تا

طي بازديد هاي دوره اي از پيمانكاران و ماشين آلات آنها( چه توسط خود تامين كنندگان و چه توسط بازرسان

شخصثالث و يا توسط بازرسان شركت توگا)، بتوان به موقع از خرابي هاي احتمالي آگاه شد و يا حتي پيشگيري

نمود. الزام تامين كنندگان ( چه به لحاظ قراردادي، چه در مرحله انتخاب تامين كننده، و چه براساس سياست هاي

تشويقي) به بهره مندي از سيستم هاي تعميرات نگهداري پيشگيرانه مي تواند استراتژي مفيدي براي كاهش اين

ريسك بشمار آيد. همچنين در نظر گرفتن ظرفيت واقعي تامين كننده و ميزان سفارشات پذيرفته شده توسط او در

هنگام انتحاب تامين كننده و عقد قرارداد با او و يا در هنگام بازنگري در ليست تامين كنندگان مي توان اقدامات

مفيدي محسوب شوند. از جمله سياست هاي مفيدي که براي مقابله با ريسک خرابي و از کارافتادگي تامين

کنندگان ميتوان بکار برد، سياست افزايش ذخيره اطمينان و سفارش دهي تا يک سطح خاصمي باشد.

٦ ) ريسكاستفادهازيكتامينكننده‐٣‐١‐٣

در بعضي شرايط استفاده از يك تامين كننده مزاياي نسبتاً قابل توجهي براي شركت توگا دارد. براي مثال به لحاظ

شرايط تحويل، شرايط مالي و … تامين كننده مانند شريك شركت محسوب مي گردد. ليكن استفاده از تنها يك

تامين كننده خاص به خاطر پاره اي از مزاياي نسبي، هميشه و بطور بالقوه مي تواند يك ريسك به شمار آيد. لذا

كاري كه شركت توگا در اينخصوصانجام داده است اين بوده كه هميشه حداقل يك تامين كننده موازي را در

كنار تامين كننده مورد علاقه خود قرار داده تا در صورتيكه مسئله خاصي براي آن تامين كننده روي داد كه منجر

به عدم توانايي وي در تحويل به موقع و با كيفيت و كميت مطلوب شد، ريسك مورد بحث با استفاده از تامين

كننده موازي كاهش يافته و اثر آن به مشتري منتقل نگردد.

٧ ) ريسكهايماليتامينكنندگان‐٣‐١‐٣

بر اساس نظرات جمع آوري شده از مصاحبه شوندگان ، مشخص گرديد كه شركت توگا براي كاهش اين ريسك،

اقدام به حمايت هاي مالي از تامين كنندگانش نموده است. لذا مسئله كمبود نقدينگي تامين كنندگان، كه از

مهمترين دلايل وجود اين ريسك مي باشد، از اين طريق نسبتاً كاهش مي يابد. همچنين در اينخصوص مشخص

شد كه شركت توگا پيش از انتخاب و عقد قرارداد با تامين كننده، وضعيت مالي او را بعنوان يك معيار در ارزيابي ها

لحاظ مي نمايد.

٨) ريسكعدمتطابققطعاتتامينشدهتوسطپيمانكارانبااستانداردهايتعريفشدهشركت‐٣‐١‐٣

پس از مصاحبه با مصاحبه شوندگان مشخصگرديد كه از آنجا كه تامين كنندگان چندين بازار مختلف دارند، لذا

نمي توانند خود را صرفاً با استاندارد هاي شركت توگا وفق دهند. درنتيجه تحمل ميزاني از اين ريسك اجتناب

ناپذير مي باشد. ليكن با توجه به اينكه براي استاندارد هاي مورد نظر شركت توگا، جايگزين هايي وجود دارد، اين

مسئله سبب مي شود تا شدت ريسك مورد بحث كاهش يابد.

در خصوص كاهش ريسك مورد بحث يكي از راه كارهاي مفيد مي تواند تعريف و استفاده از استانداردهاي مشترك

باشد كه در اين خصوص همانگونه توضيح داده شد بعلت تعدد بازارها براي تامين كنندگان، تعريف استاندارد هاي

مشترك براي هر بازار عملاً ميسر نمي باشد. ليكن پيشنهاد مي گردد تا شركت توگا در تعريف استاندارد هاي مورد

نياز خود به سوي استاندارد هاي جهاني حرکت کند و در انتخاب تامين كنندگان نيز سعي نمايد تا تامين كنندگاني

را كه مطابق با استاندارد هاي روز جهاني كار مي كنند، به كار گيرد.

٩) ريسكعدمرعايتاستانداردهايايمنيتعريفشدهشركتازطرفتامينكنندگان‐٣‐١‐٣

اگرچه وجود اين ريسك براي شركت توگا طي انجام مصاحبه هاي مختلف مشخصگرديد، ليكن اقدام خاصي تا

كنون در شركت براي تحليل و كاهش اين ريسك انجام نشده است و ما نيز پيشنهاداتي كه مي توانيم ارائه نماييم،

تعريف استاندارد هاي مشترك با تامين كنندگان، رفتن به سوي استاندارد هاي بين المللي و لحاظ نمودن

برخورداري از اين استاندارد ها در حين انتخاب تامين كنندگان مي باشد.

١٠ ) ريسكافزايشهزينههايتامينتوسطتامينكنندگان‐٣‐١‐٣

طي مصاحبه هاي انجام شده مشخصگرديد كه امكان وقوع اين ريسك چندان زياد نيست. علت اين موضوع اين

است كه اگرچه شركت توگا با اكثر تامين كنندگانش حتي قراردادهاي بلند مدت نيز عقد نموده است لذا با توجه به

اينكه فاصله زماني سفارش تا تحويل سفارش، كمتر از يك سال و گاهاً چند ماه بيشتر نمي باشد، امكان بالا رفتن

هزينه ها در اين بازه نيز متصور نمي باشد. معمولاً بالا رفتن هزينه ها ناشي از افزايش دستمزد ها و … مي باشد كه

اين مسئله با توجه به فاصه زماني كوتاه دريافت سفارش، نميتواند موجب آزاد شدن ريسك شود. با اين حال تنها

شرايطي كه اين ريسك را بصورت بالقوه براي شركت توگا مطرح ميسازد، افزايش جهاني قيمت ها است.

از جمله راه کار هاي مفيد ديگر مي توان پيشنهاد نمود اينکه شركت توگا مي تواند با استفاده از يك زنجيره تامين

جهاني كه تامين كنندگان آن در نقاط مختلف دنيا پراكنده هستند، ريسك نوسانات نرخ ارز و افزايش هزينه هاي

وارده از تامين كنندگان را كاهش دهد. همچنين عقد قراردادهايي با حداكثر ميزان سفارش جهت خنثي نمودن اثر

نوسانات قيمت در آينده ميتواند روش مناسبي براي كاهش ريسك مورد بحث باشد. همچنين روش افزايش تعداد

تامين كنندگان، فضاي زنجيره تامين را رقابتي نموده و موجب مي شود تامين كنندگان سعي در كاهش بهاي تمام

شده كالاي خود براي جذب مشتري نمايند.

٤) راهکارهايپيشنهاديجهتمديريتريسکهايواردهازناحيهتامينکنندگاندرشرکتتوگا‐جدولشماره ( ٤

 

 

 

FMEA ٤) تحليل‐١‐٣

مرحله چهارم روش شناسي، مشخصساختن ريسک هايي مي باشد که احتمال بروز آنها بعلت انجام مهندسي

مجدد فرآيند ها و فاز انتقال از وضعيت قبلي به سمت عملي ساختن استراتژي هاي ذکر شده در قسمت قبل، وجود

خواهد داشت. براي شناسايي علل و عواملي که ممکن است باعث بروز اين فاکتورهاي جديد ريسک شوند و پس از

FMEA آن اتخاد تمهيدات پيشگيرانه براي عدم صدمه ديدن از آنها و يا اقدامات اصلاحي، از ابزار تحليلي

استفاده نموده ايم. پس از انجام مصاحبه هاي مختلف با مصاحبه شوندگان اين رساله تحقيقاتي، نهايتاً ٥ فاکتور

ريسک شناسايي شد که احتمال وقوع آنها در حين دوره گذار مي تواند وجود داشته باشد. ليکن با استفاده از روش

٥)، پارامترهاي مربوطه شناسايي، امتياز دهي و ‐ جدول مربوطه ترسيم و مطابق جدول شماره ( ٤ ، FMEA

تقسيم مسئوليت گرديد. در واقع ما در اين قسمت قصد داريم ريسک هايي كه براي اجراي راهکارهاي ارائه شده

در مراحل قبل متحمل خواهيم شد را شناسايي و اقدامات پيشگيرانه اتخاد نماييم. لذا ورودي هاي ما در اين

قسمت، راهکارهاي ارائه شده در قدم قبلي و ريسک هاي غير قابل کنترل شناسايي شده در قدم هاي قبلي مي

مي باشد. FMEA باشند و خروجي ما جدول

(FMEA) ٥) جدول تجزيه و تحليل حالتهاي خطا و آثار آنها ‐ جدول شماره ( ٤

 

ريسعدم تحويبه موقع به مشتري

ز دست دادن سهم بازار و

٥) بهبودمستمر‐١‐٣

با توجه به اينکه امکان بروز ريسک هاي جديد و نيز عدم توفيق راه کارهاي ارائه شده در مقابله با ريسک ها، احتمالاتي ميباشند که هميشه با با آنها مواجه خواهيم بود، لذا لازم است تا ٤ مرحله گذشته بطور مداوم تکرار نماييم تا بتوانيم به خروجي اين سطح که همانا “ريسک هاي کاهش يافته” و “ريسک هاي باقيمانده” مي باشند

دست يافت.

٤) خلاصهونتيجهگيري

در اين رساله مقاله، موضوع مديريت ريسك زنجيره تامين را مورد مطالعه قرارداديم. مشخص گرديد كه ريسكهايي كه زنجيره تامين را تهديد مي كنند حيطه هاي مختلفي چون تامين و تامين كننده، تقاضا ومشتري، هزينه، كيفيت، قوانين و محيط، همكاري هاي دولتي، امنيت و سلامت و… را شامل مي شوند. همچنين مشخصگرديد كه استراتژي هاي اصلي و كلي مديريت ريسك زنجيره تامين شامل كنترل و تحمل ريسك، پرهيز از ريسك و انتقال ريسك مي باشد. هر يك از استراتژي هاي مذكور، خود شامل زير استراتژي ها يا راهكارهاي مختلف ميباشند.

با توجه به اينكه يكي از حيطه هاي مهم در زنجيره تامين كه منشاء بروز ريسك هاي مختلفي بوده و تا كنون نيز كار مطالعاتي چنداني در آن زمينه نشده است، حيطه تامين و تامين كنندگان ميباشد، لذا تمركز اين مقاله را روي ريسك هايي كه از ناحيه تامين كنندگان وارد مي شود قرار داديم. ابتدا بر اساس مطالعات انجام شده در ساير مقالات علمي، فهرست استراتژي هاي قوي و راه كارهاي مهمي كه بمنظور كاهش ريسك هاي وارده از تامين كنندگان معرفي شده است را ارائه نموديم كه از جمله موارد مهم آن مي توان به روش مديريت موجودي فروشنده به تعويق اندازي محصول ، ،(CPFR) ، پيش بيني، برنامه ريزي و جايگزيني موجودي مصرف شده مشارکتي استفاده از تامين كنندگان چندگانه و متعدد، به اشتراک گذاري سود و زيان ميان تامين کننده و خريدار، به اشتراك گذاري اطلاعات كافي ميان تامين كننده و توليد كننده اصلي و … اشاره نمود.

در بخش ٣، در قالب يك مطالعه موردي، يك روش شناسي ٥ مرحله اي را جهت مديريت بر ريسك هاي ناشي از تامين كنندگان در شركت توگا ارائه نموديم كه عبارت بود از : ١) شناسايي ريسك ها، ٢) وزن دهي و اولويت بندي FMEA ريسك ها، ٣) تحليل و ارائه راه كارها و استراتژي هايي بمنظور كاهش ريسك ها، ٤ ) تدوين جدول براي بررسي ريسك هاي ناشي از راهكارهاي ارائه شده در قدم سوم، ٥) بهبود مستمر که از ط ريق اين روش شناسي، به سوالات تحقيق پاسخ گفته شد. از ميان ١٠ ريسک شناسايي و اولويت بندي شده، مهمترين ريسك هايي كه به لحاظ احتمال وقوع و شدت اثر، از ناحيه تامين كنندگان، شركت توگا را تهديد مي نمايند، به ترتيب عبارت اند از ريسك عدم تامين به موقع توسط تامين كنندگان و پيمانكاران، ريسك نوسانات زمان انتظار براي تحويل، ريسك عدم كيفيت و کميت مطلوب قطعات تامين شده توسط تامين كنندگان و ريسك وابستگي به تامين كنندگان مي باشد. لذا با توجه به ريسک هاي مختلف شناسايي شده در اين مقاله، مي توان نتيجه گرفت که يکي از قسمت هاي مهم در زنجيره تامين از منظر مديريت ريسک، تامين کنندگان مي باشد که مي توانند زنجيره تامين را با ريسک هاي مختلفي تهديد نمايند. همچنين راه کارهاي مختلفي نيز براي مديريت بر آنها وجود دارد که در اين مقاله به مهمترين آنها اشاره شد.

٥) منابع

١] دکتر نسرين عسگري، دکتر رضا زنجيراني فرهاني ، ” مديريت زنجيره تامين”، تاليف هارتموت استدلر و ]

کريستوف کيلگر، شهريور ١٣٨٠

٢] عليرضا شرافتي، رساله کارشناسي ارشد،” مديريت ريسک زنجيره تامين با رويکرد مديريت ريسک هايي که از ]

ناحيه تامين کنندگان وارد مي گردد”، رساله کارشناسي ارشد، بهمن ١٣٨٧ ، دانشگاه علم و صنعت ايران

[٣] Wolfgang Kersten, Philipp Hohrath & Mareike Böger, “An Empirical

Approach to Supply Chain Risk Management: Development of a

Strategic Framework”, Hamburg University of Technology

Schwarzenbergstr. ٩٥ , ٢١٠٧٥ Hamburg, pp‐٠٠٧‐٠٥٠٧ , (٢٠٠٧ )

[٤] Uta Jüttner, Helen Peck*, Martin Christopher, “SUPPLY CHAIN RISK

MANAGEMENT: OUTLINING AN AGENDA FOR FUTURE

RESEARCH”, International Journal of Logistics : Research &

Applications, Vol. ٦ , No. ٤ , ٢٠٠٣ , pp١٩٧‐٢١٠

[٥] Jian Li* and Seock-Jin Hong-Towards a New Model of Supply Chain

Risk Management: the Cross-Functional Process Mapping Approach –

Int. J. Electronic Customer Relationship Management, Vol. ١ , No. ١ , ٢٠٠٧

[٦] ManMohan S. Sodhi, ” A Tactical Supply Chain Risk Management Model

Inspired by Asset-Liability Management”, Cass Business School, City

University, ١٠٦ Bunhill Row, London EC١ Y ٨ TZ, U.K. September ١ , ٢٠٠٤

[٧] Christopher S. Tang, ” Perspectives in supply chain risk management”,

Int. J. Production Economics ١٠٣ (٢٠٠٦ ) ٤٥١ –٤٨٨

[٨] Teresa Wu a, Jennifer Blackhurst b,*, Vellayappan Chidambaram, ” A

model for inbound supply risk analysis”, Computers in Industry ٥٧ (٢٠٠٦ )

٣٥٠ –٣٦٥

[٩] Jukka Hallikasa,_, Kaisu Puumalainenb, Toni Vesterinenb, Veli-Matti

Virolainen, ” Risk-based classification of supplier relationships”,

Journal of Purchasing & Supply Management ١١ (٢٠٠٥ ) ٧٢ –٨٢

[١٠] Pankaj Ran Sinha,”Methodology to mitigating supplier risk in an

aerpspace supply chain”, Supply chain management: an international

journal,volume ٩ . number ٢ , pp- ١٥٤‐١٦٨ ( ٢٠٠٤ )

[١١] Kuijk, M. and Beerens, A. (١٩٩٦ ) How to Manage the Domino Effect: A

White Paper on Risk Management in Supply Chains, Groenewout

Consultants & Engineers, Breda, Netherlands.

[١٢] Changchien, S.W. and Shen, H.Y. (٢٠٠٢ ) ‘Supply chain reengineering

using a core process analysis matrix and object-oriented simulation’,

Information and Management, Vol. ٣٩ , No. ١ , pp.٣٤٥ –٣٥٨ .

[١٣] Hauser, L.M. (٢٠٠٣ ) ‘Risk-adjusted supply chain management’, Supply

Chain Managemen Review, Vol. ٧ , No. ٦ , pp.٦٤ –٧١ .

[١٤] Norrman, A. and Jansson, U. (٢٠٠٤ ) ‘Ericsson’s proactive supply chain

risk management approach after a serious sub-supplier accident’, Int. J.

Physical Distribution and Logistics Management, Vol. ٣٤ , No. ٥ , pp.٤٣٤ –

٤٥٦ .

[١٥] Sinha, P.R., Whitman, L.E. and Malzahn, D. (٢٠٠٤ ) ‘Methodology to

mitigate supplier risk in aerospace supply chain’, Supply Chain

Management, Vol. ٩ , No. ٢ , pp.١٥٤ –١٦٨ .

[١٦] Zsidisin, G.A., Ellram, L.M., Carter, J.R. and Cavinato, J.L. (٢٠٠٤ ) ‘An

analysis of supply risk assessment techniques’, International Journal of

Physical Distribution and Logistics Management, Vol. ٣٤ , No. ٥ , pp.٣٩٧ –

٤١٣ .

[١٧] Brun, A., Caridi M., Salama, K.F. and Ravelli, I. (٢٠٠٦ ) ‘Value and risk

assessment of supply chain management improvement projects’, Int. J.

Production Economics, Vol. ٩٩ , Nos. ١ –٢ , pp.١٨٦ –٢٠١ .

[١٨] David Simchi-Levi, “Designing and Managing the Supply Chain:

Concepts, Strategies, and Cases w/CD-ROM Package “, McGraw-Hill

Higher Education; ٣ edition (١ Sep ٢٠٠٧ )__