شرکتهای ایرانی متقاضی ERP با مشکل تحریم چه می کنند؟
بررسی مشکلات تهیه ی نرم افزار بوسیله زمان
اگر تمام مراحل انتخاب نرم افزار ( شامل 10 مرحله ) انجام گیرد پروژه ی انتخاب برای شرکتی که یک تیم انتخاب دارد 3 تا 4 ماه به طول می انجامد. با مقایسه ی متوسط زمان انتخاب در شرکتهای ایرانی با متوسط جهانی ، در کشور آمار مشخصی وجود ندارد . بنابراین برای یافتن مقدار متغیر به مطالعه ی چند شرکت نمونه می پردازیم تا به یک تصویر کلی دست یابیم.
اگر به شرکتهای دیگر نیز نگاهی کنیم به آمارهایی اینچنینی برخواهیم خورد . بنابراین می توان گفت که شرکتهای بزرگ ایرانی مطالعات لازم را برای انتخاب ERP انجام می دهند و برای انتخاب نرم افزار، از نظر علمی ، مشکلی ندارند. اما در مورد شرکتهای کوچک و متوسط آمار جامعی وجود ندارد تا بتوان به سؤال مطرح شده پاسخ گفت .
تاثر تحریمها بر تهیه ی نرم افزار
شرکت هایی مثل SAP و Oracle که مجموعاً 40 % بازار ERP را در سال 2005 دارا بودند برای فروش نرم افزار به ایران محدودیت هایی دارند . هیچ یک از نسخه های ERP شرکت Oracle قابل فروش به ایران نیستند . شرکتهای ایرانی برای استفاده از نرم افزار Oracle بنام یک کشور ثالث استفاده می کنند . طبیعی است که استفاده ی غیر قانونی مشکلاتی را بریا شرکت بخصوص در به روز کردن نرم افزار خواهد داشت .
شرکتهای ایرانی اگر تمایل به استفاده از نرم افزار SAP داشته باشند باید از نسخه های قدیمی آن استفاده کنند . مانند شرکتهای ایران خودرو که موفق به خرید نسخه R/3 SAP سال 2000 این شرکت شد این نسخه ها شامل قانون تحریم نمی شوند .
در شرکت ذوب آهن اصفهان نسخه E.Business suite Oracle تحت لیسانس شرکت اوراکل را پیاده شده است. پیمانکار پروژه پیاده سازی ، باسا با همکاری GTS امارات است . همانطور که می بینید شرکت ذوب آهن توسط یک کشور ثالث توانسته نرم افزار را در شرکت خود پیاده سازی کند .
نکته ای که حایز اهمیت است :
« اصل نرم افزار نسبت به تغییراتی که برای انجام کارها بایستی در سازمان رخ دهد از اهمیت کمتری برخوردار است . ارزش اصلی ERP در توسعه و بهبود فعالیتهای سفارشات ، تولید ، صدور صورت حسابها ، انبار داری و غیره نهفته است . چنانچه تنها نرم افزار ERP خریداری و نصب گردد ، اما هیچ تغییری در شیوه ی عملکرد پرسنل ( متناسب با ERP) رخ ندهد ، به احتمال هیچ نتیجه ای از سرمایه گذاری در ERP رخ نخواهد داد …. به همین دلیل ، اجرای BRP را قبل از ERP شدیداً توصیه می کنند » 1
بنابراین در استفاده از چنین روشهایی نباید تنها به نرم افزار فوق توجه کرد بلکه مهم همراه داشتن یک تیم قوی از لحاظ تجربه و تئوری برای پیاده سازی ERP است .
در اثر این تحریم ها رویکرد برخی شرکت ها به نرم افزارهای ایرانی است . این اقبال بیشتر از سوی شرکت های متوسط و کوچک است که عوامل هزینه و همچنین دردسر کمتر برای تهیه ی نرم افزار در تصمیم گیری آنها نقش دارد . این نرم افزارها در دو شکل بومی شده و تولید داخل وجود دارند . برای مثال شرکت سند پرداز نرم افزار SEPR خود را تولید کرده که برای استفاده در شرکتهای متوسط و بزرگ طراحی شده . دکتر امامی رئیس گروه تخصص ERP انجمن انفورماتیک ایران نکته ای در این زمینه گفته بود که جالب توجه است :
« شرکت های ایرانی که با شرایط و امکانات داخلی آشنا هستند می توانند یک ERP در حد و اندازه های Oracle یا SAP بنویسند اما به خاطر نبود سرمایه گذاری های لازم در این زمینه ناکام مانده اند . اینک هم برای آغاز دیر شده است . »2
اما تلاشهایی که شرکتهای ایرانی در زمینه ی بومی سازی انجام می دهند و تجاربی که در این زمینه بدست می آورند نوید آینده ی بهتری را با توجه به وضع موجود و مشکلاتی که در تهیه نرم افزار وجود دارد می دهند . امامی نیز بر اهمیت بومی سازی نرم افزار تاکید می کند . وی می گوید :
« تنها با ورود تکنولوژی نمی توانیم مشکلاتمان را حل کنیم بلکه باید بتوانیم فناوری را متناسب با نیازهای خودمان بومی کنیم . ما اگر بهترین ERP را از اوراکل خریداری کنیم اما منطبق با نیازهای ما نباشد ، بی تردید نه تنها نمی تواند منشاء اثر باشد بلکه منشاء مشکل نیز می شود » 3
شرکت های بزرگ تولید کننده ی ERP علاوه بر اینکه ERP مخصوص به هر صنف را تولید می کنند با توجه به تفاوتهای فرهنگی و مدیریتی مناطق گوناگون اقدام به تولید نرم افزارهای خاص آن مناطق می کنند . با توجه به عدم وجود بازار برای این شرکتها طبیعی است که اقدامی نیز در جهت تولید نرم افزار خاص این کشور توسط شرکتهای فوق صورت نگیرد . بنابراین شرکتهای ایرانی که متقاضی تهیه نرم افزارهای بومی اند با گزینه های محدودی رو به رواند که اجرای 10 مرحله ی انتخاب تامین کننده مشکلات انتخاب ERP مناسب را برطرف نمی کند .